مقایسه توابع چندجمله ای مختلف در مدل رگرسیون تصادفی برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولیدی شیر در گاوهای هلشتاین ایران

این تحقیق به منظور مقایسه توابع مختلف چندجمله ای های لژاندر، ویلمینک و علی- شیفر در مدل رگرسیون تصادفی جهت برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران انجام گرفت. بدین منظور از رکوردهای روز-آزمون مربوط به دوره شیردهی اول، شامل 701212، 657004 و 560775 رکورد به ترتیب برای مقدار تولید شیر و درصدهای چربی و پروتئین شیر استفاده گردید. این رکوردها از سال های 1385 تا 1389 توسط مرکز اصلاح نژاد کرج جمع آوری شده بود. اثرات ثابت در مدل شامل، اثر گله- سال- ماه رکوردگیری (htd)، سال زایش، دفعات دوشش و سن- فصل زایش به عنوان رگرسیون ثابت بود. پارامترهای ژنتیکی با استفاده از روش حداکثر درستنمائی محدود شده(reml) ، و با مدل رگرسیون تصادفی برآورد شدند. با توجه به مقایسه مدل ها با استفاده از معیارهای مختلف (-2logl، aic، bic و rv)، مدل رگرسیون تصادفی با چندجمله ای لژاندر (2،5) برای صفات مورد بررسی به عنوان بهترین مدل انتخاب شد. همچنین چندجمله ای لژاندر (2،2) با بالاترین rv و مدل رگرسیون تصادفی با تابع علی- شیفر از نظر معیارهای -2logl، bicو aicبدترین عملکرد را نشان دادند. بر اساس نتایج حاصل، استفاده از چندجمله ای لژاندر درجه پایین برای برازش اثرات ژنتیک افزایشی و با درجات بالا برای برازش اثرات محیط دائمی در مدل رگرسیون تصادفی مناسب می باشد. واریانس محیط دائمی در اوایل دوره شیردهی بالاتر از دیگر مراحل دوره شیردهی و واریانس ژنتیک افزایشی در اوایل دوره نسبت به انتهای دوره شیردهی پایین تر برآورد گردید. میزان واریانس فنوتیپی صفات مورد بررسی در طول دوره شیردهی یکسان نبوده و در اوایل و اواخر دوره شیردهی مقدار آن بالاتر بود. دامنه وراثت پذیری برای صفات مقدار تولید شیر، درصد چربی و درصد پروتئین شیر با استفاده از توابع مختلف به ترتیب در محدوده 08/0 تا 23/0، 05/0 تا 14/0 و 08/0 تا 20/0 بدست آمد. وراثت پذیری 305روز درصدهای چربی و پروتئین شیر بر خلاف وراثت پذیری روز-آزمون آن ها بالاتر از مقدار تولید شیر بدست آمد. همبستگی ژنتیکی افزایشی صفات مورد بررسی بین روزهای شیردهی نزدیک بهم، حداکثر و با فاصله روزهای شیردهی این میزان کمتر شد. نتایج نشان داد، روند ژنتیکی تولید شیر در طول سال های اخیر افزایش یافته است، در حالیکه روند ژنتیکی درصد چربی و درصد پروتئین در نتیجه پاسخ همبسته با انتخاب ژنتیکی برای تولید شیر کاهش یافته اند.